Pensioen voor zzp’ers: waarom het belangrijk is en hoe je het regelt

Laatste update: 11-04-2025 Leestijd: 6 min Door: Redactie ZZP Servicedesk

Veel zzp’ers stellen het regelen van hun pensioen uit, maar als zelfstandig ondernemer ben je zelf verantwoordelijk voor je oudedagsvoorziening. Waar werknemers automatisch via hun werkgever pensioen opbouwen, moet jij als zzp’er zelf pensioen opbouwen naast de AOW. Doe je niets, dan moet je later rondkomen van alleen die AOW-uitkering – vaak slechts een basisinkomen.

Volgens het CBS betaalde in 2023 slechts 9,5% van de zzp’ers een lijfrentepremie voor hun pensioen.​ Dit betekent dat het merendeel van de zzp’ers mogelijk onvoldoende aanvullend pensioen opbouwt. 

Een goed zzp pensioen biedt jou als zzp’er financiële zekerheid en vrijheid voor de toekomst, het beschermt je tegen onzekerheden en – niet geheel onbelangrijk – je kunt voordelig sparen voor je oude dag.

In dit artikel vertellen we je hoe en op welke manieren jij je als zzp’er snel en gemakkelijk verzekert van voldoende inkomen voor later. Ook ontdek je de risico’s van pensioen opbouwen als zzp’er en delen we de laatste ontwikkelingen op het gebied van pensioenopbouw voor de zzp’er.  De informatie is zowel bedoeld voor startende zzp’ers als voor zzp’ers die al een tijdje een onderneming hebben.

 

Welke manieren zijn er om als zzp’er pensioen op te bouwen?

Als zzp’er kun je op de volgende manieren pensioen opbouwen: 

1. Lijfrenteverzekering of bankspaarrekening: Je stort periodiek (of eenmalig) geld in een lijfrenteverzekering of op een (bank)spaarrekening. Dit geld staat vast tot aan je pensioenleeftijd, waarna het in termijnen wordt uitgekeerd als pensioeninkomen. Je inleg is meestal fiscaal aftrekbaar, waardoor je belastingvoordeel spaart. Belangrijk is wel dat je het geld tot de afgesproken pensioenperiode niet zomaar kunt opnemen. Lees hier meer over fiscaal vriendelijk pensioen opbouwen.
2. Beleggen: In plaats van een geblokkeerde lijfrenterekening kun je er ook voor kiezen om geld te beleggen voor je pensioen. Het grote voordeel hiervan is dat je altijd bij je geld terecht kunt. Beleggen levert je daarentegen geen direct belastingvoordeel op en je loopt altijd een beleggingsrisico. 
3. Sparen: Sommige zzp’ers kiezen ervoor om op een eigen spaarrekening geld opzij te zetten voor later, dit is eenvoudig en zonder beleggingsrisico. Een nadeel hiervan is dat de renteopbrengst vaak lager is dan de inflatie en je geen fiscaal voordeel krijgt. Sparen vergt bovendien veel discipline: het gevaar is dat je het spaargeld toch voor iets anders gebruikt.
4. Pensioenfonds of collectieve pensioenregeling: Er bestaan verschillende initiatieven voor zzp´ers om in een collectief pensioen te sparen. In een collectief profiteer je vaak van lagere kosten en risicospreiding, maar ben je minder flexibel.

Er is niet één beste manier van pensioenopbouw voor een zzp’er; de keuze hangt namelijk af van je persoonlijke situatie en voorkeur. 

Hoeveel pensioen heb je nodig als zzp’er?

Hoeveel pensioen jij nodig hebt als zzp’er hangt helemaal af van jouw persoonlijke (financiële) situatie, uitgavenpatroon en toekomstplannen. Een vuistregel is dat je ongeveer 70-80% van je laatste inkomen als jaarlijkse inkomsten wilt hebben na pensionering (inclusief AOW). Maar kijk vooral naar je eigen situatie en wensen: Heb jij tegen die tijd een afbetaald huis en hierdoor lagere woonlasten? Dan zal jouw situatie er anders uitzien dan iemand met een nog lopende hypotheek.  

Bereken wat je verwachte maandelijkse uitgaven zullen zijn als je stopt met werken. Denk hierbij aan woonlasten, boodschappen, verzekeringen, hobby’s en eventuele extra’s. Trek daar de verwachte AOW-uitkering vanaf. Het bedrag dat overblijft zul je zelf moeten aanvullen.

Wat is een pensioengat en hoe herken je dat?

Een pensioengat (ook wel pensioentekort genoemd) is het verschil in inkomen dat je straks nodig hebt als gepensioneerde en het inkomen dat je daadwerkelijk gaat ontvangen (uit AOW en eventuele andere pensioenpotjes). Heb je bijvoorbeeld geen aanvullend pensioen opgebouwd en is de verwachting dat je later enkel AOW ontvangt? Dan is de kans groot dat dit bedrag beduidend lager is dan je huidige inkomen en dus minder is dan je nodig hebt om rond te komen. Dat verschil is jouw pensioengat.

Gelukkig kun je hier iets aan doen. Zo kun je ervoor kiezen je jaarruimte te benutten (de fiscale ruimte die je hebt om met belastingvoordeel extra pensioen in te leggen als je een pensioentekort hebt). Ook kun je een pensioengat eenvoudig voorkomen door tijdig te beginnen met pensioenopbouw. 

Hoe begin je als zzp´er met pensioen opbouwen?

Beginnen met het opbouwen van je pensioen als zzp’er is niet ingewikkeld, je volgt namelijk een aantal simpele stappen: 

1. Breng je huidige situatie in kaart: Bekijk welke pensioenvoorzieningen je al hebt. Heb je eerder in loondienst gewerkt? Dan heb je wellicht al wat pensioen opgebouwd. Heb je eigen vermogen of beleggingen die je kunt gebruiken voor je pensioenopbouw? Zet alles op een rij, inclusief je AOW-rechten. 
2. Bepaal je pensioendoel: Bereken hoeveel pensioen je nodig denkt te hebben.
3. Kijk naar je budget: Welk bedrag kun jij per maand of per jaar opzij zetten voor je pensioen? Stel een bedrag vast dat realistisch is, ook in mindere tijden. Zelfs een klein bedrag opzij zetten is beter dan niets. 
4. Kies welke manier van pensioen opbouwen het beste bij je past: Wil je profiteren van belastingvoordeel, dan is een lijfrenteverzekering of banksparen interessant. Heb je geen vertrouwen in de beurs of wil je geen risico? Dan is banksparen of sparen een veilige keuze. Durf je juist wel wat risico’s te nemen, dan kun je overwegen om via beleggingen een hoger rendement na te streven.
5. Open een pensioenproduct en start: Open bijvoorbeeld een lijfrenterekening bij een bank of verzekeraar en stel een automatische incasso in voor je periodieke inleg. Of begin met beleggen via een pensioenfonds of beleggersplatform. Het belangrijkste is om die eerste stap te zetten en daadwerkelijk geld opzij te leggen voor later. Veel bedrijven bieden speciale producten of adviezen voor zzp’ers. Ook kun je gebruik maken van handige tools die je vertellen hoeveel geld je jaarlijks opzij kunt zetten met belastingvoordeel. 
6. Monitor en pas zo nodig aan: Eens per jaar is het goed je pensioenplan te checken. Heb je een goed rendement behaald, of juist een tegenvaller? Kun je misschien meer inleggen nu je inkomen is gegroeid? Of zijn je plannen veranderd ? Stuur op tijd bij. Zorg ook dat je op de hoogte blijft van fiscale wijzigingen rondom pensioen voor zzp’ers, zodat je geen kansen mist.

De risico´s van pensioen opbouwen als zzp’er 

Hoewel pensioen opbouwen voor iedere zzp’er belangrijk is, brengt het ook enkele risico´s met zich mee: 

• Beleggingsrisico: Kies je voor beleggen, dan fluctueren je resultaten. Een beurscrisis vlak voor je pensioen kan je pensioenpot flink raken.
• Inflatierisico: Als je spaart in geld, loop je een aanzienlijk risico dat door de inflatie je geld minder waard wordt. €100 nu is waarschijnlijk meer waard dan €100 over 20 jaar.
• Discipline en toegankelijkheid: Geld apart zetten vergt discipline, zeker als je inkomen wisselt. Automatiseren helpt, maar maak het jezelf niet té makkelijk om het geld weer op te nemen voor andere doelen. Lijfrenteproducten voorkomen dit automatisch (je komt er niet bij voor pensioenleeftijd zonder fiscale boete). Bij vrij beleggen of sparen moet je zelf die discipline opbrengen om het geld echt te laten staan tot later.
• Fiscale spelregels: Houd je aan de fiscale regels wanneer je belastingvoordeel spaart. Voor lijfrente en banksparen gelden maxima voor inleg (je jaarruimte en reserveringsruimte) en strikte voorwaarden voor de uitkeringsfase. Overschrijd je de ruimte of haal je het geld er eerder uit, dan krijg je een naheffing. Laat je daarom goed informeren of gebruik de online rekentools van de Belastingdienst om binnen de grenzen te blijven.
• Niet te laat beginnen: Het grootste risico is uitstel. Hoe later je begint, hoe moeilijker het wordt om voldoende pensioen op te bouwen. Een inhaalslag op latere leeftijd vergt hoge inleg of het nemen van veel risico. Begin je op jonge leeftijd, dan kun je met kleine bedragen en veilig beleggen een mooi bedrag bereiken.

Wat verandert er in 2025 voor zzp’ers en hun pensioen?

Met de komst van de wijzigingswet Wet toekomst pensioenen (Wtp) in 2023 zijn er al verschillende wijzigingen doorgevoerd die van invloed kunnen zijn op het pensioen van zzp’ers. 

Zo is de fiscale jaarruimte flink verhoogd van 13,3% naar 30% van het pensioengevend inkomen en is de reserveringsruimte verruimd van 7 naar 10 jaar. Ook is er een proef gaande waarbij zzp’ers zich vrijwillig kunnen aansluiten bij een pensioenfonds in de branche waarin zij werkzaam zijn. 

Voor zzp’ers die vrijwillig pensioen opbouwen, zijn er in 2025 geen directe wetswijzigingen die hun pensioenopbouw beïnvloeden. Echter worden de fiscale voordelen voor zzp’ers wel verder afgebouwd. De zelfstandigenaftrek daalt namelijk van €3.750 in 2024 naar €2.470 in 2025 en de mkb-winstvrijstelling wordt verlaagd van 13,31% in 2024 naar 12,7% in 2025. 

Verder wordt sinds 1 januari 2025 actief gecontroleerd op schijnzelfstandigheid. Bij schijnzelfstandigheid lijk je op papier een ondernemer met een eigen opdracht, maar in praktijk gedraag jij je (of word je behandeld) als een werknemer. In dergelijke gevallen kunnen opdrachtgevers verplicht worden om loonheffingen, sociale premies en pensioenbijdragen af te dragen. Dit kan ertoe leiden dat zzp’ers alsnog aanspraak kunnen maken op pensioenrechten, mits dit in de CAO van de branche waarin zij werkzaam zijn vermeld staat.