Kieswijzer voor zzp’ers (2025): wat beloven de 10 grootste partijen na de val van kabinet‑Schoof?

Laatste update: 22-10-2025 Leestijd: 8 min Door: Redactie ZZP Servicedesk

In het kort; Standpunten van de 10 grootste politieke partijen

Partij	Belangrijkste standpunten voor zzp'ers
PVV	Geen concrete voorstellen specifiek voor zzp´ers in verkiezingsprogramma 2025/2029. Standpunten partijprogramma 2023: AOV en pensioenopbouw op vrijwillige basis, DBA van tafel, weinig handhaving op schijnzelfstandigheid, behoud van de zelfstandigenaftrek.
VVD	Collectieve AOV waarbij je zelf mag kiezen welke vorm, handhaving schijnzelfstandigheid richten op risicosectoren, Initiatiefwet Zelfstandigen (samen met D66, CDA en SGP).
NSC	Verduidelijking van de arbeidsrelatie via de Wet VBAR , inzet zzp’ers enkel als expert (loondienst is de norm), focus op preventie tegen uitval en goede scholingskansen i.p.v. een extra verplichte AOV of pensioenregeling specifiek voor zzp’ers.
GroenLinks-PvdA	Verplichte pensioenopbouw, collectieve AOV (met betaalbare premie en eerlijke bijdrage van opdrachtgever), sectorale minimumtarieven die minimaal gelijk zijn aan de volledige kosten van een werknemer in loondienst, handhaving op schijnzelfstandigheid en hierbij uitgaan van het werknemer-tenzij-principe.
BBB	Geen verplichte AOV of pensioenopbouw, branchegerichte controle op schijnzelfstandigheid, aantrekkelijker maken om personeel in dienst te nemen door de kloof in kosten én regels tussen vaste contracten en het inhuren van zzp’ers te verkleinen.
D66	Collectieve AOV met opt-out, Initiatiefwet Zelfstandigen (samen met VVD, CDA en SGP), zelfstandigenaftrek wordt urenvoordeel.
CDA	Duidelijke wetgeving tegen schijnzelfstandigheid, Initiatiefwet Zelfstandigen (samen met VVD, D66 en SGP), verplichte AOV, persoonlijk ontwikkelbudget, in de zorg en het onderwijs moeten vaste banen weer de norm zijn.
SP	Collectieve AOV en pensioenplicht, via één publiek stelsel (voor zowel ondernemers als mensen werkzaam in loondienst).
PvdD	Collectieve AOV en pensioenopbouw (met bijdrage van opdrachtgever), schijnzelfstandigheid beperken door invoering van ‘zelfstandigencontract’.
ChristenUnie	Verplichte AOV, handhaving op schijnzelfstandigheid en hierbij uitgaan van het werknemer-tenzij-principe.

Toelichting; Standpunten van de 10 grootste politieke partijen

PVV

In het verkiezingsprogramma 2025–2029 van de PVV staan geen concrete voorstellen specifiek voor zzp’ers: geen passages over AOV, pensioen, Wet DBA/VBAR of minimumtarieven. De partij richt zich in haar programma voornamelijk op onderwerpen als asiel, koopkracht en zorg.

In het vorige programma van de partij kwam het ondernemerschap wel aan bod.

Toen zei de partij te kiezen voor maximale keuzevrijheid. In haar partijprogramma van 2023 stelt de partij dat zowel de arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) als het pensioen voor zelfstandigen vrijwillig moeten blijven. Wel wil ze premies betaalbaar houden.

Op het gebied van schijnzelfstandigheid wil de PVV, volgens het partijprogramma 2023, de huidige Wet DBA volledig schrappen en het toezicht van de Belastingdienst beperken. Opdrachtgevers en freelancers bepalen zélf hun op welke manier zij hun samenwerking vormgeven.

Fiscaal blijft de PVV bij de bestaande regelingen: de zelfstandigenaftrek blijft behouden en er komen geen extra lasten voor kleine ondernemers.

VVD

De VVD wil de Zelfstandigenwet invoeren, zodat zzp’ers hun vrijheid behouden én duidelijkheid krijgen en opdrachtgevers zekerheid krijgen over de inzet van zelfstandigen.

Samen met D66, CDA en SGP ligt er een Initiatiefwet Zelfstandigen die met duidelijke criteria het verschil tussen werknemer en zelfstandige vastlegt. Handhaving op schijnzelfstandigheid richt zich vooral op sectoren waar misbruik veel voorkomt.

De VVD zet in op een verplichte voorziening voor arbeidsongeschiktheid en pensioen, echter mogen zelfstandigen wel zelf kiezen hoe ze invulling geven aan deze voorziening (bijvoorbeeld private verzekering, lijfrente, pensioensparen).

Verder zet de VVD in op minder regeldruk met een meetbare doelstelling, het schrappen van onnodige regels en zelfs automatische goedkeuring als eenvoudige overheidsaanvragen te lang blijven liggen; óók spreekt het programma uit dat de overheid de externe inhuur van zzp’ers wil beperken door vaste functies aantrekkelijker te maken.

NSC

NSC pleit in haar nieuwe partijprogramma voor verduidelijking van de arbeidsrelatie via de Wet VBAR (verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties): wettelijke criteria om te bepalen wanneer iemand werknemer is en wanneer er echt als zelfstandige gewerkt kan worden. Onderdeel daarvan is het (kabinet)voorstel voor een rechtsvermoeden van werknemerschap onder € 36 per uur: wie daaronder werkt, kan eenvoudiger werknemer-rechten claimen.

De partij wil vaste banen weer de norm maken; zelfstandigen worden vooral ingezet als “experts”.

Over verplichte AOV/pensioen is het nieuwe programma terughoudend; nadruk ligt op preventie om uitval te voorkomen en op scholingskansen, niet op plichtsregelingen.

GroenLinks-PvdA

GroenLinks-PvdA kiest voor verplichte pensioenopbouw en een collectieve AOV, waarbij opdrachtgevers een deel van de premie betalen. Premies zullen over het algemeen wel betaalbaarder zijn.

De handhaving op schijnzelfstandigheid blijft, hierbij wordt uitgegaan van het werknemer-tenzij-principe (je bent werknemer tenzij is aangetoond dat je als zelfstandige aan het werk bent).

In de publieke sector (o.a. zorg en onderwijs) wil de partij terughoudendheid met zzp-inzet en werken met meer vaste teams.

Sectorale minimumtarieven die minimaal gelijk zijn aan de volledige kosten van een werknemer in loondienst en een minimumloon van €18,-  moeten ervoor zorgen dat werken in loondienst aantrekkelijker is dan werken als zelfstandige.

Tot slot noemt GroenLinks-PvdA nog de 32-urige werkweek, deze doelstelling kan ruimte geven voor hybride vormen van het zzp-schap combineren met werken in loondienst.

BBB

De BoerBurgerBeweging (BBB) wil het voor werkgevers aantrekkelijker maken om personeel in dienst te nemen door de kloof in kosten én regels tussen vaste contracten en het inhuren van zzp’ers te verkleinen.

Een verplichte, collectieve AOV ziet BBB voorlopig niet zitten. De partij pleit voor sectorale maatwerkoplossingen, met specifieke regelingen voor boeren en ondernemers in buitengebieden, zodat premies en dekkingen aansluiten op de praktijk.

Schijnzelfstandigheid beschouwt BBB vooral als een toezichtvraagstuk. De Belastingdienst moet branchegericht inspecteren in sectoren waar de kans op misbruik het grootst is, in plaats van een landelijke verscherping voor alle opdrachtnemers en opdrachtgevers.

D66

In het partijprogramma van D66 ligt het accent op rechtszekerheid voor opdrachtgevers én zelfstandigen, maar met behoud van ruimte voor echt ondernemerschap.

D66 wil de fiscale prikkel om als zelfstandige te werken hervormen door de zelfstandigenaftrek om te bouwen tot een urenvoordeel. Zelfstandigen die méér dan drie dagen per week actief zijn krijgen een dubbele aftrek, zodat inzet wordt beloond maar het gat met werknemers kleiner wordt.

Op het gebied van inkomenszekerheid kiest D66 voor een collectieve AOV met de mogelijkheid tot opt-out via een privaat alternatief. Pensioenopbouw moet toegankelijk en fiscaal aantrekkelijk blijven via individuele pensioenspaarpotten.

Als mede-indiener van de Initiatiefwet Zelfstandigen zet de partij in op duidelijke contractcriteria en geborgde handhaving op schijnzelfstandigheid, zodat opdrachtgevers en zzp’ers vooraf weten waar zij aan toe zijn.

CDA

Het CDA wil de positie van zelfstandigen duidelijker in de wet vastleggen en de handhaving op schijnzelfstandigheid voortzetten, inclusief een rechtsvermoeden van werknemerschap bij lage uurtarieven.

Als mede-indiener van de Initiatiefwet Zelfstandigen benadrukt het CDA dat vrijheid geen vrijblijvendheid is. Opdrachtgevers mogen niet concurreren op loonkosten via schijnconstructies; de nieuwe wet moet daarvoor heldere grenzen trekken en de Belastingdienst meer handvatten geven om gericht te handhaven.

Zelfstandigen dienen zelf hun verantwoordelijkheid nemen voor een inkomensvoorziening bij arbeidsongeschiktheid (vooruitlopend op een Basisverzekering AOV voor Zelfstandigen) én voor toereikende pensioenopbouw. Tegelijkertijd pleit de partij ook voor een leven lang ontwikkelingen voor iedereen, dus ook voor zelfstandigen, en komt er een persoonlijk ontwikkelbudget zodat zzp’ers zich kunnen bij- of omscholen en zo hun inzetbaarheid vergroten.

Tot slot wil het CDA dat mensen in publieke sectoren, zoals zorg en onderwijs, vaker kiezen voor werken in loondienst dan uitwijken naar zzp-constructies, waarbij goed werkgeverschap en sociale innovatie het alternatief moeten bieden.

SP

De SP kiest voor maximale solidariteit: alle werkenden, óók zelfstandigen, vallen onder één publiek stelsel voor zowel arbeidsongeschiktheid (AOV) als pensioen.

De financiering verloopt via inkomensafhankelijke premies: wie meer verdient, draagt meer bij, waardoor de lasten voor lagere inkomens beperkt blijven. Private of sectorale polissen zijn volgens de SP overbodig; één publieke regeling biedt de beste bescherming én maakt collectief inkopen van dekking goedkoper.

Met zo’n universeel stelsel vervalt ook de fiscale uitzonderingspositie van zzp’ers. Het voorkomt een ‘’race to the bottom’’ op sociale lasten en garandeert dat werknemers en zelfstandigen op dezelfde basis bijdragen én beschermd zijn.

Partij voor de Dieren (PvdD)

De PvdD wil één publiek stelsel voor AOV en pensioen voor zelfstandigen, via sectorale fondsen met een verplichte bijdrage van opdrachtgevers/werkgevers. Daarnaast moeten contractvormen worden teruggebracht tot vier en wordt “eerlijke beloning” versterkt via hogere minimumlonen van €18,- per uur en betere tariefafspraken. De partij ziet zelfstandigheid vooral voor werk dat niet tot de reguliere, organisatorische kern behoort en wil misbruik van schijnzelfstandigheid tegengaan met duidelijke kaders (o.a. een eigen “zelfstandigen-contract”). Doel: zekerheid collectief organiseren, terwijl écht ondernemerschap zichtbaar blijft.

ChristenUnie

De ChristenUnie zet in op duidelijke normen en minder complexiteit, met behoud van echte zelfstandigheid voor ondernemers. De partij wil een verplichte AOV voor zzp’ers (met oog voor betaalbaarheid) en kiest in brede zin voor het arbeidsmarktpakket: flex normaliseren, vaste banen versterken en schijnzelfstandigheid steviger handhaven (zeker in sectoren als de zorg).

Overall geldt: fiscale prikkels of lasten mogen nooit bepalen of iemand wordt ingehuurd of in dienst wordt genomen.

Dit zeggen de andere partijen over het ondernemerschap

Partij	Belangrijkste standpunten voor zzp'ers
VOLT	- Toegang tot sociale zekerheid voor alle werkenden (denk aan AOV, pensioen), dus ook voor zzp’ers - Schijnconstructies beperken
JA21	- Minder regeldruk en lagere lasten voor ondernemers - Eenvoudigere regels rond de arbeidsrelatie (kritisch op te strenge VBAR/DBA-lijn) - Voorspelbare fiscaliteit
Forum voor Democratie (FvD)	- Geen verplichte AOV/pensioen - DBA van tafel - Zelfstandigenaftrek fors omhoog - Eenvoudiger regels - Minder KYC/UBO-lasten voor kleine ondernemers.
DENK	- Vrijheid om zzp’er te zijn én aanpak schijnzelfstandigheid - Richting georganiseerde verzekering voor AOV (met lasten deels bij opdrachtgevers) - Extra steun voor kleine ondernemers (o.a. kredietvoorziening).
50PLUS	- Focus op AOW/ouderenbeleid (verder geen uitgesproken specifieke voorstellen over AOV/DBA/fiscaliteit voor zzp’ers)
BVNL (Belang van Nederland	- Pro-ondernemer/zzp - Tegen verplichte AOV/pensioen - Minder regels en lagere lasten - Terug naar eenvoudige kwalificatie (kritisch op VBAR/DBA).

Dit zeggen de verschillende partijen over zzp’ers in de zorg

GroenLinks-PvdA, BBB, CDA en ChristenUnie noemen nadrukkelijk de zzp’ers in de zorg (of andere publieke sectoren) in hun partijprogramma. Lees hieronder waarom juist deze sector zo nadrukkelijk wordt genoemd en hoe de verschillende partijen kijken naar deze specifieke sector.

GroenLinks-PvdA

GroenLinks-PvdA wil het inzetten van zzp’ers in het publieke domein, en dan met name in de zorg, actief ontmoedigen. De overheid moet zelf het goede voorbeeld geven door vaste aanstellingen terug te brengen als norm. Volgens de partij holt de opkomst van zzp’ers de solidariteit binnen organisaties uit, drijft zij de kosten op en verhoogt zij de werkdruk voor collega’s in loondienst. Daarom wil GroenLinks-PvdA het aanbieden van vaste contracten stimuleren, aanbestedingen en subsidieregelingen verlengen om continuïteit te bevorderen en een maximaal aantal zzp’ers per zorginstelling invoeren. Bovendien moeten medisch specialisten voortaan standaard in loondienst komen.

BBB

De BBB ziet zzp’ers juist als onmisbare aanvulling in de zorg en wil sectorale/branchegerichte afspraken in plaats van generieke beperkingen. Om oneerlijke concurrentie op arbeidskosten te voorkomen, stelt BBB een maximumtarief voor zzp’ers vast op het niveau van een vergelijkbare werknemer in loondienst. Voor onregelmatige diensten geldt voor zowel werknemers als zelfstandigen een toeslag op het uurtarief.

CDA

Het CDA kiest voor duidelijke grenzen: per zorginstelling komt er een maximumaantal zzp’ers. Daarmee wil de partij waarborgen dat van het zorgpersoneel in loondienst blijft en continuïteit en kwaliteit gewaarborgd zijn.

ChristenUnie

De ChristenUnie wil het aantal zzp’ers in met name de langdurige zorg terugdringen, omdat de groei van zelfstandigen volgens de partij druk legt op kwaliteit, continuïteit en teamcohesie. In plaats daarvan moeten zorginstellingen werken met structurele banen en goede arbeidsvoorwaarden om personeel te binden.