Knopen doorhakken: de keus is aan jou!

Laatste update: 24-11-2022 Leestijd: 6 min Door: Redactie ZZP Servicedesk

Als je in loondienst werkt worden belangrijke beslissingen vaak genomen en knopen doorgehakt door de manager of baas. Als zzp’er dien je dit echter helemaal zelf te doen. Dagelijks neem jij je eigen beslissingen en maak je keuzes voor je onderneming. Beslissingen zijn er in alle soorten en maten. Kleine, dagelijkse beslissingen zul je onbewust maken, andere brengen grote verantwoordelijkheid met zich mee. Welke beslissing je ook neemt, je hoopt natuurlijk altijd dat het de juiste is.

Ondernemen = knopen doorhakken

Het doorhakken van knopen begint al vóór je je onderneming start: ‘Zeg ik mijn baan op om zelfstandig te gaan ondernemen?’, ‘Ga ik parttime in loondienst voor de financiële zekerheid?’ of ‘Stort ik mij volledig op mijn eenmanszaak?’. Als je eenmaal de knoop hebt doorgehakt ontstaan er meer keuzes, bijvoorbeeld de naam van je onderneming, wat je logo en huisstijl wordt, hoe je klanten gaat benaderen, in welk programma ga je facturen maken, welk tarief ga je vragen of hoe ga je je onderscheiden. Kortom: als ondernemer is het vrijwel onmogelijk om beslissingen maken te vermijden.

Het gevaar van keuzevrijheid

Het maken van je eigen keuzes staat voor vrijheid. Je hebt er tenslotte – onder andere – voor gekozen om zelfstandig ondernemer te worden zodat je deze keuzes zelf kan maken. Echter kan dit door de eindeloos beschikbare opties ook tot besluiteloosheid leiden. Tegenwoordig is het aanbod van diensten en de hoeveelheid informatie die er beschikbaar is zo groot dat een keuze maken lastig kan zijn. Nu het je eigen onderneming betreft wil je natuurlijk ook dat alles perfect is. Het klinkt leuk ‘alles perfect doen’, maar als het op keuzes maken aankomt kunnen al die keuzes maken zwaar op je gaan wegen. Je kunt niet kiezen, blijft twijfelen en kan nachten lang liggen piekeren voor je een knoop doorhakt. Knap vervelend! Maar hoe ga je hier mee om?

Hoe worden jouw keuzes beïnvloed?

De keuzes die je maakt worden altijd – bewust of onbewust – beïnvloed door interne- en externe factoren. Denk aan je eigen kennis en ervaring, emoties of normen en waarden. Maar ook de mate waarin je je omgeving wilt pleasen, volgt wat anderen doen, je jezelf vergelijkt of richt op de successen van andere ondernemingen. Bedenk daarom goed dat het succes van iemand anders niet persé voor jouw onderneming hoeft te werken. Durf je eigen beslissingen te nemen. Helemaal in een concurrerende markt is het belangrijk je te onderscheiden.

Tips om knopen door te hakken

Hoe maak jij als zzp’er beslissingen voor je onderneming? Vind je dat makkelijk of blijf je eindeloos twijfelen en alle keuzes afwegen? Vertrouw je op je gevoel of op je verstand? Iedere beslissing die je maakt– hoe groot of klein ook – heeft een consequentie. Kies je voor optie A, dan sluit je optie B uit. Wat loop je dan mis? Wat is verstandig? Hoe groter de consequentie van jouw keuze, hoe moelijker het zal zijn om de knoop door te hakken. Enkele tips die het doorhakken van knopen makkelijker maakt:

1. Ondernemen is risico’s nemen
   De keuze om zzp’er te worden is al een risico op zich. Risico’s nemen maakt dus deel uit van het ondernemerschap. Het is belangrijk te beseffen dat niet alles altijd succesvol zal zijn en je leert van vallen en opstaan. Zorg dat je je bewust bent van dat feit. Wat kan helpen is om voorafgaand aan je beslissing al na te denken over de negatieve consequenties en wat voor gevoel je daarbij zou hebben. Zo komt het niet als een verrassing als je keuze verkeerd uitpakt en kun je de tegenvaller iets beter accepteren.
2. Verzamel informatie vooraf
   Iedere beslissing begint bij het verzamelen van informatie en het analyseren van een mogelijke kans. Wat moet je allemaal weten? Probeer vooraf nuttige informatie te verzamelen die jou gaat helpen bij het maken van de beste beslissing.
3. Onderzoek beide kanten
   Ooit gehoord van de term confirmation bias? Dat houdt in dat we op zoek gaan naar informatie die onderbouwt wat we al denken. Wil je heel graag dat iets werkt? Dan zal je geneigd zijn informatie te zoeken die jouw keuze bevestigt. Let hier goed op bij het zoeken van informatie om tot een beslissing te komen. Probeer ook de andere – negatieve – kant op te zoeken.
4. Raadpleeg een expert
   Hoewel je het als zzp’er voornamelijk alleen moet doen, kun je wanneer je op zakelijk gebied een knoop door moet hakken best eens een expert in de arm nemen. Raadpleeg iemand die kennis of ervaring heeft op dat gebied en vraag of hij jou objectief advies kan geven. Deze informatie kun je gebruiken in het maken van jouw keuze.
5. Bekijk het grotere geheel
   Stel jezelf de vraag of je je laat leiden door de angst om te falen. Is dat het geval? Probeer dan het grotere geheel te bekijken: wat is de ideale uitkomst en wat is écht een rampscenario? Hoe zou je je voelen in beide situaties en hoe zou je hier mee omgaan? Slaap hier een nachtje over en wellicht voelt het rampscenario minder beangstigend aan.

Strategieën om snel beslissingen te nemen

Hoewel voorbereiding het halve werk is heb je als ondernemer niet altijd de luxe om een uitgebreid plan te schrijven of een gehele strategie uit te werken voordat het volgende probleem of kans zich alweer voordoet. Soms is er simpelweg geen tijd voor lange afwegingen en is het belangrijk snel beslissingen te nemen. Om toch een weloverwogen keuze te maken kan het helpen om een aantal zaken op een rijtje te zetten. Er zijn tal van strategieën ontwikkeld om dit te doen, we bespreken er hier twee.

Voor- en nadelen lijstje maken
We kennen allemaal wel het voor- en nadelen lijstje. Aan de ene kant schrijf je alle voordelen op, aan de andere kant alle nadelen. Welke beslissing je vervolgens neemt is afhankelijk van de lengte van het lijstje aan de een of andere kant. Zakenman Seymour Schulich voegde nog een extra stap toe om knopen door te kunnen hakken. Geef voor iedere ‘voor’ op je lijstje een score tussen 1 en 10: hoe hoger het cijfer, hoe belangrijker het voordeel. Doe voor iedere ‘tegen’ op je lijstje hetzelfde, maar in dit geval betekent 10 het meest en 1 het minst nadelig. Vervolgens tel je de score van alle ‘voors’ en ‘tegens’ bij elkaar op. Is de score van ‘voors’ minstens het dubbele van de ‘tegens’? Ga er dan voor! Is het om het even of wint de score van ‘tegens’? Doe het niet!

De 10-10-10-regel:
Volstaat het voor- en nadelenlijstje niet voor jou beslissing? Journalist Suzy Welch ontwikkelde de 10-10-10 methode en schreef er een boek over. De methode is ontstaan om belangrijke beslissingen te kunnen nemen. Eerst omschrijf je concreet voor jezelf welke beslissing je moet nemen en vervolgens verzamel je alle informatie die je nodig hebt om je keuzemogelijkheden te herkennen. Dan beantwoord je drie simpele vragen met een toekomstgericht perspectief: wat zijn binnen 10 minuten de gevolgen van mijn keuze (het hier en nu)? Binnen 10 maanden (de beslissing is genomen en de eerste gevolgen zijn duidelijk)? En binnen 10 jaar (de toekomst: is het nog belangrijk)? De antwoorden op deze vragen zullen niet alleen vertellen welke beslissing het best is voor jou, maar vertellen je ook meteen waarom.

Heb je een aantal strategieën geprobeerd om het doorhakken van de knoop makkelijker te maken, maar lukt het nog steeds niet? Probeer dan te vertrouwen op je intuïtie. Soms moet je gewoon dat risico nemen en een sprong in het diepe durven te wagen!

Verkeerde beslissing genomen: wat nu?

Er wordt vaak gezegd dat je sneller spijt hebt van iets wat je niet hebt gedaan dan van iets wat je wél hebt gedaan. Tegelijkertijd is bang zijn voor spijt van je beslissing ook hetgeen dat je tegenhoudt ergens voor te kiezen of een risico te nemen. En hoewel spijt hebben iets is wat de meeste ondernemers willen voorkomen, is het ook iets waar geleerd van kan worden. Neem een stapje terug en evalueer de situatie. Wat had je anders kunnen doen? Wat heb je geleerd? Kun je er nog iets aan veranderen? De volgende keer maak je een – voor jou en je onderneming – betere beslissing. Zoals Steve Jobs eens zei: ‘Zie kansen in je tegenslagen’.

Als zzp’er heb je over het algemeen geen collega’s waar je mee kan sparren. Heb je hulp nodig bij een grote zakelijke beslissing? Plaats gerust eens een oproep op onze LinkedIn pagina en laat je verder helpen door onze community!