Je eigen restaurant beginnen: volg je droom en neem deze 15 stappen

Laatste update: 10-11-2023 Leestijd: 11 min Door: Redactie ZZP Servicedesk

Droom jij al jarenlang van een eigen restaurant? Wacht dan niet langer, volg de 15 stappen en start vandaag nog met je eigen horecazaak.

Zo start je in 15 stappen je eigen restaurant

1. Onderzoek je kansen: maak een ondernemingsplan
2. Bepaal de locatie van je restaurant
3. Controleer het bestemmingsplan van de gemeente
4. Schrijf je in bij de Kamer van Koophandel
5. Verklein je risico en sluit verzekeringen af
6. Vraag vergunningen aan
7. Houd je aan de regelgeving
8. Schrijf je in bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit
9. Stel een voedselveiligheidsplan op of gebruik een goedgekeurde hygiënecode
10. Personeel aannemen? Doe een RI&E
11. Organiseer het bestel- en betalingssysteem
12. Zorg dat je restaurant wordt gevonden: meld je aan bij Google Mijn Bedrijf, bouw een website en zorg voor een goed reserveringssysteem
13. Zet je administratie op
14. Maak een fantastische menukaart
15. Organiseer een feestelijke opening!

Stap 1: Onderzoek je kansen: maak een ondernemingsplan

Voordat je start met de daadwerkelijke uitvoering van je idee, check je eerst de haalbaarheid van jouw plannen op het gebied van financiën, mogelijkheden en risico’s. Maak daarom een ondernemingsplan.

In een ondernemingsplan:

• Beschrijf je je plannen
• Analyseer je de huidige markt: wat doen concurrenten? Hoe ga jij je onderscheiden?
• Beschrijf je je doelgroep: op welke klant ga je je richten? Gezinnen met jonge kinderen, volwassenen met ruim budget, of veganistische of vegetarische klanten?
• Onderzoek je de wet- en regelgeving: waar moet jouw bedrijf aan voldoen en is dit haalbaar?
• Verdiep je je in de actuele ontwikkelingen: zijn er ontwikkelingen op het gebied van bijvoorbeeld aanbod, locatie of wet- en regelgeving die nadelige of voordelige gevolgen kunnen hebben voor jouw restaurant?
• Beschrijf je het financiële plan 

Stap 2: Bepaal de locatie van je restaurant

De locatie van je restaurant is van grote invloed op het succes van je onderneming.

Bezoek daarom meerdere geschikte locaties en kies een pand dat aansluit bij jouw wensen, verwachtingen, plannen én doelgroep.

Richt jij je op gezinnen met jonge kinderen, maar is jouw restaurant gelegen aan een drukke weg en heeft het een grote vijver in de tuin? Dan bestaat er een kans dat jouw ideale klant je niet gaat bezoeken, simpelweg omdat de locatie niet geschikt is voor je doelgroep.

Kies een locatie die gemakkelijk te bereiken is met de auto én het OV. En zorg, indien gewenst, voor voldoende terras- en parkeerruimte.

Moet er verbouwd worden? Vraag dan tijdig een vergunning aan bij je gemeente.

Is het pand een rijksmonument? Houd er rekening mee dat er aan extra eisen voldaan moet worden. Vraag in dit geval om meer informatie bij je gemeente.

Stap 3: Controleer het bestemmingsplan van de gemeente

Voordat je de huur- of koopovereenkomst van een locatie ondertekent, moet je het bestemmingsplan van de gemeente controleren.

Bekijk of je een horecabedrijf mag vestigen op de door jou gekozen locatie. Zo niet, vraag dan bij de gemeente om een wijziging van het bestemmingsplan.

Stap 4: Schrijf je in bij de Kamer van Koophandel

Iedere horecaondernemer moet zich inschrijven bij de Kamer van Koophandel, het Nederlandse handelsregister. Inschrijven is niet moeilijk: via de website van de KVK vul je het inschrijfformulier in. Vervolgens maak je een afspraak bij een KVK-locatie in jouw regio.

Denk goed na welke rechtsvorm je aan wilt nemen. De meeste horecaondernemers kiezen voor een eenmanszaak, vennootschap onder firma (vof) of een besloten vennootschap (bv).

Na inschrijving geeft de KVK je gegevens door aan de Belastingdienst.

Is het de eerste keer dat je een eigen bedrijf start? Lees dan hier wat je allemaal moet regelen en waar je op moet letten.

Stap 5: Verklein je risico en sluit verzekeringen af

Met een eigen restaurant loop je verschillende grote risico’s. Menig restauranteigenaar heeft dit (helaas) al aan den lijve ondervonden. Van diefstal tot inbraak en van brand tot bedrijfsongevallen.

Verklein daarom je risico en sluit de belangrijkste verzekeringen af. Denk hierbij aan een bedrijfsaansprakelijkheids-, rechtsbijstand-, inventaris- en voorraad- en arbeidsongeschiktheidsverzekering.

Ben je van plan om personeel aan te nemen? Dan ben je verplicht werknemersverzekeringen af te sluiten. Deze verzekeringen voorzien personeel in geval van onvrijwillige werkloosheid of arbeidsongeschiktheid van een uitkering.

Ook kiezen veel horecaondernemers er voor een verzuimverzekering af te sluiten. Met een verzuimverzekering betaal je bij ziekte het loon van de zieke werknemer door (wat verplicht is) en kun je de (langdurig) zieke werknemer (tijdelijk) vervangen zonder hier direct zelf schade aan te ondervinden.

Stap 6: Vraag vergunningen aan

Als eigenaar van een restaurant moet je verschillende vergunningen aanvragen, denk aan een:

1. Omgevingsvergunning
2. Milieuvergunning
3. Exploitatievergunning

Aan te vragen via het Omgevingsloket of via de AIM.

1. Drank- en horecavergunning: aan te vragen via je gemeente. Voor deze vergunning moet je voldoen aan de Drank- en Horecawet en een uittreksel uit het handelsregister, een originele verklaring Sociale Hygiëne, je legitimatiebewijs en het koop- of huurcontract van jouw pand aanleveren.
2. Terrasvergunning: aan te vragen via je gemeente. Je terras moet voldoen aan verschillende (veiligheids)eisen. De exacte eisen verschillen per gemeente.
3. Kansspelautomaten vergunning: aan te vragen via je gemeente. Enkel verplicht wanneer je één of meerdere kansspelautomaten in je horecagelegenheid plaatst.
4. Licentie voor het afspelen van muziek: wil je een muziekje opzetten in je horecazaak? Dan ben je volgens de Wet Naburige Rechten verplicht een muzieklicentie aan te vragen. Vraag een de licentie aan via Buma/Stemra of via Sena.

Stap 7: Houd je aan regelgeving

Naast de vergunningen, zijn er nog een aantal algemene regels waar je je als restauranteigenaar aan moet houden, namelijk:

1. De openings- en sluitingstijden die gelden binnen je gemeente. Wil je na de geldende sluitingstijd geopend zijn? Vraag dan een ontheffing aan bij je gemeente.
2. De personeelsregels. Volgens deze regels moet er altijd een leidinggevende van 21 jaar of ouder aanwezig zijn, moet deze leidinggevende beschikken over een SVH Diploma Sociale Hygiëne, mag personeel vanaf 16 jaar licht alcoholische dranken verkopen (maar geen sterke drank verkopen tussen de 16 en 18 jaar) en moet er altijd tenminste één bedrijfshulpverlener (BHV’er) binnen jouw restaurant aanwezig zijn.
3. Het rookverbod. Binnen mag geen tabak gerookt worden, buiten wel mits het terras aan één kant volledig geopend is.
4. De allergenendeclaratie. Zonder goed allergenenbeleid ben je (mogelijk) niet verzekerd bij eventuele letselschade of aansprakelijkheidsstelling.

Stap 8: Schrijf je in bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit

Iedere Nederlandse ondernemer die levensmiddelen produceert, verwerkt of verkoopt moet zich inschrijven in het register van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. De NVWA controleert of jouw bedrijf de levensmiddelen produceert, verwerkt of verkoopt volgens de door hen opgestelde regels.

Stap 9: Stel een voedselveiligheidsplan op of gebruik een goedgekeurde hygiënecode

Iedereen die bij je restaurant werkt, moet volgens de HACCP-principes werken. Als eigenaar van een restaurant moet je daarom alle risico’s beschrijven in een voedselveiligheidsplan.

Met het voedselveiligheidsplan loop je het hele productieproces na op mogelijke gevaren voor de veiligheid van voedsel. Ieder gevaar wordt benoemd en vervolgens wordt aangegeven hoe de daaraan verbonden risico’s worden beheerst.

Je mag zelf een voedselveiligheidsplan opstellen; dit moet voldoen aan de 7 basisprincipes van het HACCP-systeem. De NVWA zal jouw plan beoordelen. Ook mag je een hygiënecode gebruiken die al is goedgekeurd.

Stap 10: Personeel aannemen? Doe een RI&E

Ben je van plan om personeel aan te nemen? Dan moet je een risico-inventarisatie en -evaluatie hebben. In de RI&E onderzoek je de gevaren en risico’s voor je personeel. Iedere RI&E wordt gecontroleerd door de Nederlandse Arbeidsinspectie. Vind hier de RI&E die je voor jouw restaurant kunt gebruiken.

Stap 11: Organiseer het bestel- en betalingssysteem

Om je klanten zo goed mogelijk van dienst te kunnen zijn, moet je het bestel- en betalingssysteem goed organiseren.

Zorg dat klanten snel kunnen betalen en regel een mobiel pinapparaat. Bied verschillende betaalmethoden aan, zoals contant, pin en via smartphone.

Tip: open een zakelijke rekening en houd je privé en zakelijke geldstromen gescheiden. 

Regel ook een snel en gemakkelijk bestelsysteem. Laat klanten direct bestellen via een QR-code of neem de bestellingen op en geef ze direct door aan de keuken of bar via een draadloos bestelsysteem.

Stap 12: Zorg dat je wordt gevonden: meld je aan bij Google Mijn Bedrijf, bouw een website en zorg voor een goed reserveringssysteem

Of je nu een restaurant op het platteland hebt of middenin de stad: zorg dat klanten je online vinden.

Spontaan naar een restaurant gaan zit er tegenwoordig niet meer in. Mensen checken online eerst het aanbod, lezen vervolgens de reviews en nemen tot slot de volledige menukaart door vóórdat ze überhaupt één voet in je restaurant hebben gezet.

Maak daarom een goede website, meld je aan bij Google Mijn Bedrijf en zorg voor een gemakkelijk online reserveringssysteem, zodat klanten direct een tafeltje bij je kunnen reserveren.

Stap 13: Zet een goede administratie op

Niet de leukste klus, maar wel een heel belangrijke: zet de administratie van je eigen restaurant op. Naast dat een goede administratie je inzicht geeft in de financiële situatie van je horecaonderneming, is het ook wettelijk verplicht een goede administratie te voeren. Zo moet je ieder kwartaal de btw-aangifte doen en moet je ieder jaar de belastingaangifte doen.

Je kunt je administratie uitbesteden aan een boekhouder, maar je kunt er uiteraard ook voor kiezen het zelf te doen. Onderstaande boekhoudprogramma’s helpen je hierbij.

Stap 14: Maak een fantastische menukaart

Tijd om uit te pakken: laat je creativiteit de vrije loop en bedenk de lekkerste gerechten voor op je menukaart.

Uiteindelijk zorgt de menukaart ervoor of klanten wel of niet weer terugkomen. Zorg daarom dat je menukaart past bij de doelgroep en de uitstraling van je restaurant en kies altijd voor kwaliteit in plaats van kwantiteit.

Stap 15: Organiseer een feestelijke opening!

De vergunningen zijn geregeld, je restaurant voldoet aan alle regels met betrekking tot voedselveiligheid, je administratie klopt, het personeel is ingewerkt, je betaal- en bestelsysteem werkt vlekkeloos, je bent online vindbaar, klanten kunnen een tafel reserveren en je hebt een fantastische menukaart? Dan is het tijd voor een feestje!

Nodig vrienden, familie, concullega’s en belangrijke personen uit de regio uit, kondig je opening groots aan via je website en social media en vier de opening van je eigen restaurant met een gezellig feest.

Een uniek restaurant beginnen? Dat kan!

Een snackbar, bistro, pop-up restaurant, food truck of broodjeszaak: dit is slechts een kleine greep uit de vele opties om een eigen horecazaak te starten.

Wil je een eigen horecazaak beginnen maar wil je niet een standaard restaurant openen?  Lees dan vooral verder. Wij vertellen je drie unieke concepten van een eigen restaurant en zetten de voor- en nadelen voor je op een rijtje.

Pop-up restaurant

Een tijdelijk restaurant dat zich voor één dag of voor een korte periode vestigt op één locatie. Ideaal voor mensen die graag een eigen restaurant willen starten, maar niet beschikken over voldoende kapitaal óf niet zeker weten op welke markt ze zich moeten richten.

• Kleine startinvestering, weinig vaste lasten
• Flexibele locatie
• Een effectieve methode om op een laagdrempelige manier kennis te maken met je eigen horeca-onderneming. Experimenteer en zoek uit welke doelgroep, prijscategorie en stijl het beste bij je past.

• Beperkte middelen en materiaal, omdat je regelmatig verplaatst
• Ingewikkeld om een goede reputatie op te bouwen en dus niet erg toekomstbestendig

Food truck

Steeds vaker zien we de rijdende horecagelegenheden: bij een feestje, festival of gewoon middenin het centrum. De food truck wordt steeds populairder. En dat is niet gek: als culinaire liefhebber kun je op een laagdrempelige manier extra uitpakken met je food truck en gerechten, zonder dat je vastzit aan een huur- of koopcontract van een horecapand.

• Food trucks worden aangeboden in verschillende prijsklassen, waardoor je met groot én klein budget kunt starten
• Geen verplichtingen van een koop- of huurovereenkomst
• Je verplaatst je restaurant zelf naar de gewenste plek en hebt altijd je apparatuur en voorraad bij je

• Kortdurende bezoekjes van gasten, waardoor de kans dat gasten je onthouden klein is
• Bij (langdurig) onderhoud ben je niet alleen je vervoer, maar ook je werk (tijdelijk) kwijt

Broodjeszaak

Veel Nederlanders dromen ervan een eigen broodjeszaak te beginnen. Vooral de voorspelbare werktijden en de grote potentiële afzetmarkt, maken dit een populaire keuze.

+ Je kunt zowel aan zakelijke als particuliere klanten verkopen

+ Voorspelbare werktijden

Dark kitchen: een (virtueel) restaurant aan huis beginnen, maar dan zonder gasten

In een dark kitchen worden enkel gerechten gekookt die klanten online bestellen. De klant bestelt de maaltijd via een website of app, de kok bereidt deze in de keuken en laat het eten bezorgen door een bezorgservice.

Anders dan een fysiek restaurant aan huis, waarbij de verplichte vergunningen voor een horecaonderneming vaak niet worden goedgekeurd door de gemeente, is deze manier van een restaurant aan huis wel toegestaan.

• Geen extra kosten voor een huur- of kooppand
• Weinig risico: blijkt jouw dark kitchen geen succes? Dan heb je geen problemen met een duur pand, een grote inventaris of personeel.
• Op een laagdrempelige manier jouw culinaire kunsten delen met anderen én daarvoor betaald krijgen
• Ondanks dat je geen gasten ontvangt, moet je je wel registreren bij de NVWA en voldoen aan de regels van voedselveiligheid.
• Geen contact met gasten

Open je eigen restaurant in het buitenland

Lijkt het je geweldig om een eigen restaurant te beginnen, maar start je liever een horecaonderneming in het buitenland? Lees dan hier waar je op moet letten als je een eigen restaurant begint in Spanje, Frankrijk of België.

5 tips om je eigen restaurant in Spanje te beginnen

1. Maak een ondernemingsplan: naast dat dit voor jezelf een goede manier is om de haalbaarheid van je plannen op het gebied van financiën, mogelijkheden en risico’s te checken is het ook een vereiste wanneer je een lening wilt afsluiten bij de Spaanse bank.
2. Zorg voor een IAE-bewijs: een bewijs dat je belasting betaalt over de economische activiteit die je uitvoert en een pand huurt of koopt in de betreffende gemeente.
3. Vraag tijdig je vergunningen aan voor de verkoop van voedingsmiddelen. De volgende zaken moeten aangevraagd worden:

• Een vergunning algemene drank- en horecavergunning
• Een vergunning voor voedselhygiëne (Carnet sanitario de manipuladores de alimentos)
• Een opening vergunning (Autorización de apertura de bares, cafeterías, restaurantes y establecimientos hoteleros). Vraag deze aan bij de gemeente van je horecazaak

4. Leer Spaans. Beheers je de Spaanse taal (nog) niet? Neem bij belangrijke afspraken altijd iemand mee die de Spaanse taal wel beheerst, om misverstanden te voorkomen.
5. Neem je een bestaande horecaonderneming over? Check zelf (of laat dit checken door iemand die hier verstand van heeft) of alle vergunningen in orde zijn en of er geen openstaande rekeningen zijn bij de energie- of gasmaatschappij.

5 tips voor het openen van je eigen restaurant in Frankrijk

1. Vraag een restaurantlicentie aan. Frankrijk maakt onderscheid tussen een ‘Petit Restaurant’ (= pizzeria, snackbar, restaurant met dagmenu) en een ‘Restaurant Traditionnel’ (= restaurant met wijn- en menukaart, waarbij het eten aan tafel wordt geserveerd)
2. Vraag toestemming voor het openen van je restaurant middels een Certificat d’Urbanisme.
3. Heb je toestemming gekregen? Haal dan gratis je restaurantvergunning op bij de gemeente.
4. Alcohol schenken? Vraag een drankvergunning aan.
5. Leer de Franse taal. Beheers je de Franse taal (nog) niet? Neem bij belangrijke afspraken altijd iemand mee die de Franse taal wel beheerst, om fouten en misverstanden te voorkomen.

Een restaurant beginnen in België

1. Net als in Nederland, moet je in België ook de omgevingsvergunning en drank- en horecavergunning aanvragen, moet je je houden aan de personeelsregels, geldt er een rookverbod in horecagelegenheden en vinden er regelmatig controles plaats om de voedselveiligheid te waarborgen.
2. Verwacht je een jaaromzet van meer dan €25.000,-? Dan ben je verplicht om met een geregistreerd kassasysteem te werken. Op deze manier hoopt de Vlaamse overheid fraude in de horecasector te bestrijden.

FAQ restaurant beginnen